نیلینگ چیست و چگونه گودبرداری را ایمن می‌کند؟

در پروژه‌های عمرانی شهری، مخصوصاً در مناطق پرتراکم، گودبرداری ایمن و کنترل‌شده یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هاست. روش‌های مختلفی برای پایدارسازی دیواره‌های گود وجود دارد که در میان آن‌ها، نیلینگ یا Soil Nailing یکی از کاربردی‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین روش‌ها محسوب می‌شود.

در این مقاله به معرفی کامل روش نیلینگ، مراحل اجرایی، مزایا و نکات کلیدی در طراحی و اجرا می‌پردازیم تا با این تکنیک مهندسی آشنا شوید و در صورت نیاز، بتوانید در پروژه‌های خود از آن بهره ببرید.

نیلینگ (Nailing) روشی برای پایدارسازی موقت یا دائم دیواره‌های گود است که با تقویت خاک توسط میلگرد (Nail) و تزریق دوغاب سیمان، از ریزش خاک جلوگیری می‌شود.

در این روش، میلگردهایی به صورت مایل (معمولاً 10 تا 20 درجه نسبت به افق) در داخل دیواره گود نصب می‌شوند و سپس اطراف آن‌ها با دوغاب سیمان پر می‌شود. سطح دیواره نیز با شاتکریت و مش فولادی پوشش داده می‌شود تا سطح به‌صورت یکپارچه و مقاوم عمل کند.

کاربردهای نیلینگ:

پروژه‌های ساختمانی در مناطق شهری

پایداری شیب‌ها و ترانشه‌ها

پروژه‌های مترو و تونل‌سازی

پایدارسازی گود در مجاورت ساختمان‌های حساس

اجرای نیلینگ به‌صورت مرحله‌ای و از بالا به پایین انجام می‌شود. در ادامه مراحل اصلی آن آورده شده است:

مرحله ۱: گودبرداری مرحله‌ای

ابتدا بخشی از گود (مثلاً به عمق 1.5 متر) حفاری می‌شود. گودبرداری در این روش لایه به لایه انجام می‌شود تا پایداری موقت حفظ شود.

مرحله ۲: حفاری گمانه‌ها

با دستگاه حفاری، سوراخ‌هایی در دیواره گود و به سمت داخل خاک ایجاد می‌شود. عمق گمانه‌ها بسته به نوع پروژه، بین 4 تا 12 متر است.

مرحله ۳: نصب میلگردها (Nail)

میلگردهای آجدار یا ساده به داخل گمانه‌ها وارد می‌شوند. در برخی پروژه‌ها از مهارهای پیش‌تنیده نیز استفاده می‌شود.

مرحله ۴: تزریق دوغاب سیمان

با استفاده از پمپ فشار قوی، مخلوطی از سیمان و آب به داخل گمانه تزریق می‌شود تا میلگرد در جای خود فیکس و خاک اطراف آن تقویت شود.

مرحله ۵: اجرای شاتکریت و مش‌بندی

سطح دیواره گود با مش فولادی (مشبک فلزی) پوشانده شده و سپس با شاتکریت (بتن پاششی) اندود می‌شود. این پوشش، یک سطح پیوسته و مقاوم در برابر رانش ایجاد می‌کند.

مرحله ۶: تکرار مراحل تا عمق نهایی

فرآیند گودبرداری، حفاری، نیل‌گذاری و شاتکریت به صورت لایه‌به‌لایه ادامه می‌یابد تا به عمق نهایی گود برسیم.

روش نیلینگ به دلیل مزایای فنی و اقتصادی که دارد، در بسیاری از پروژه‌های عمرانی به‌خصوص در مناطق شهری ترجیح داده می‌شود.

مهم‌ترین مزایای نیلینگ عبارت‌اند از:

سرعت بالا در اجرا

اجرای لایه‌به‌لایه نیلینگ به‌صورت هم‌زمان با گودبرداری انجام می‌شود که باعث صرفه‌جویی در زمان پروژه می‌شود.

کاهش هزینه‌ها نسبت به روش‌های دیگر

هزینه نیلینگ معمولاً کمتر از روش‌های مهاربندی یا دیوار دیافراگمی است، به‌ویژه در پروژه‌های کوچک و متوسط.

عدم اشغال فضای گود

برخلاف روش مهاربندی، در نیلینگ نیازی به نصب خرپا یا مهار در کف گود نیست و فضای مفید برای کار بیشتر است.

قابل اجرا در فضاهای محدود

نیلینگ به تجهیزات ساده‌تر و فضای کاری کمتری نیاز دارد، به همین دلیل برای پروژه‌های درون شهری مناسب است.

پایداری قابل اطمینان

در صورت طراحی و اجرای اصولی، نیلینگ مقاومت بسیار مناسبی در برابر رانش خاک و فشار جانبی ایجاد می‌کند.

اگرچه نیلینگ روشی مؤثر است، اما اجرای ناصحیح آن می‌تواند خطرناک باشد. در نتیجه رعایت نکات فنی زیر بسیار حیاتی است:

مطالعات ژئوتکنیک پیش از اجرا

پیش از شروع عملیات، حتماً باید آزمایش‌های مکانیک خاک و تحلیل پایداری گود انجام شود تا مشخص شود نیلینگ مناسب پروژه هست یا نه.

زاویه و طول مناسب میلگردها

زاویه حفاری گمانه‌ها باید دقیقاً طبق نقشه باشد. همچنین طول و قطر میلگرد باید با توجه به مشخصات خاک و عمق گود طراحی شود.

کنترل فشار تزریق

فشار زیاد یا کم در تزریق دوغاب می‌تواند باعث جابه‌جایی خاک یا ضعف در چسبندگی میلگرد شود. تزریق باید با فشار کنترل‌شده انجام شود.

محدودیت‌های اجرایی

در خاک‌های بسیار سست، وجود آب زیرزمینی زیاد یا در مجاورت سازه‌های حساس، نیلینگ ممکن است کارایی لازم را نداشته باشد یا نیاز به تمهیدات ویژه داشته باشد.

ایمنی کارگاه و نظارت فنی

در تمام مراحل اجرا، رعایت اصول ایمنی کارگاهی و نظارت مهندس ناظر ضروری است تا خطر ریزش یا حادثه کاهش یابد.

جمع‌بندی

با توجه به سرعت، هزینه کم، سهولت اجرا و فضای کاری آزاد، نیلینگ به یکی از پرکاربردترین روش‌های پایدارسازی دیواره گود تبدیل شده است. البته باید توجه داشت که طراحی اصولی و نظارت فنی دقیق، شرط موفقیت این روش است.

 در نهایت، اگر قصد اجرای پروژه عمرانی در مناطق شهری یا گودبرداری در مجاورت سازه‌های موجود را دارید، نیلینگ می‌تواند گزینه‌ای هوشمندانه و مقرون‌به‌صرفه برای شما باشد.
منبع
https://akhbarsakhteman.com/news/23810/%D9%86%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF